Πού είσαι, Μάνο Χατζιδάκι!...

Πού είσαι, Μάνο Χατζιδάκι!...

Διαβάζοντας από το διαδικτυακό περιοδικό ogdoo.gr, τη λίστα Airplay-Media Inspector με τα τραγούδια που ακούστηκαν περισσότερο τον περασμένο Νοέμβριο, δεν ένιωσα καμιά έκπληξη… Είναι τα τραγούδια που δυσκολεύομαι να τα ταξινομήσω και να τα χαρακτηρίσω. Συνήθως, σχηματικά, λέγονται λαϊκοπόπ ή λαϊκοεμπορικά ή εμπορικά της πίστας ή σκυλάδικα. Δεν έχω τίποτα με τα παιδιά που τα λένε και θα ’λεγα πως κάποιοι και κάποιες διαθέτουν φωνή. Αλλά οι εύπεπτοι στίχοι, ο τρόπος απόδοσης και η εύκολη και προβλέψιμη μελωδία δείχνουν μια φτώχεια σε σχέση με το αυθεντικό λαϊκό και ποιητικό τραγούδι της χρυσής δεκαετίας του '60 και του '70 με τους μεγάλους συνθέτες και μεγάλους στιχουργούς-ποιητές, στους οποίους δεν θα απαριθμήσω γιατί κάποιους θα αδικήσω. Αναφέρομαι στο τραγούδι που δεν είναι φτιαγμένο για να ξεχνάμε, αλλά για να θυμόμαστε. Που δεν προσφέρεται για τραλαλά, αλλά για προβληματισμό. Που, χωρίς να είναι εγκεφαλικό, μας ανεβάζει ψυχικά.

Η αλήθεια είναι πως και στη δεκαετία άνθησης του πολιτιστικού αυτού τραγουδιού, με πρωτοπόρους τον Μίκη Θεοδωράκη και Μάνο Χατζιδάκι, υπήρχε και το σκυλάδικο αλλά δεν ήταν κυρίαρχο στα τότε Μέσα Ενημέρωσης.

Προσωπικά, στην αρχή της καριέρας μου είχα συνεχείς προτάσεις για να αλλάξω ρότα και να κατευθυνθώ προς παραλία μεριά εγκαταλείποντας το Ζουμ της Πλάκας, όπου πολλές φορές κυνηγήθηκα από μυστικούς της Χούντας γιατί τραγουδούσα Θεοδωράκη. Είπα όχι σε τέτοιες προτάσεις αδιαφορώντας για το κόστος. Αρνήθηκα τα υψηλά κασέ για να υπηρετήσω τα τραγούδια μιας Ελλάδας με υψηλά ιδανικά. Και όχι μόνο τότε. Όσον κι αν δεν θα το πιστέψουν κάποιοι, τα τελευταία χρόνια υπήρξαν βραδιές που επέστρεψα σπίτι μου χωρίς να πληρωθώ, αρνούμενος χρυσοφόρες προτάσεις…

Δυστυχώς, αυτό το ρεύμα του ποιητικού τραγουδιού, αφού άνθισε μετά τη Μεταπολίτευση, άρχισε στο τέλος της δεκαετίας του ‘80 να παραμερίζεται με την άνοδο της λεγόμενης ελεύθερης ραδιοφωνίας και ιδιωτικής τηλεόρασης. Για να επικρατήσει ολοκληρωτικά στα media της δεκαετίας του '90 το εμπορικό τραγούδι, τότε που εδραιώθηκε η διαπλοκή και προετοιμάσθηκε η φούσκα της Ολυμπιάδας.

Παραμερίσθηκε το ποιητικό τραγούδι με τρόπο συστηματικό, αν και το λαϊκοπόπ δεν μπόρεσε να εξαφανίσει τα μεγάλα τραγούδια γιατί -ευτυχώς- υπήρξε η κρατική ραδιοφωνία και τηλεόραση. Με όλα βέβαια τα στραβά κι ανάποδα και τα κομματικά της - και αναφέρομαι και στα δύο κόμματα εξουσίας.

Η ευθύνη των εταιρειών για τον εκφυλισμό της αισθητικής της νέας γενιάς είναι πρωταρχική. Η ευθύνη των παραγωγών είναι καίρια γιατί έδωσαν τις ικανότητές τους σε καταναλωτικά άσματα της μιας χρήσεως. Μεγάλη είναι η ευθύνη των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης που από τα πρωινάδικα υπέρ-πρόβαλαν τα λαϊκοπόπ. Είναι ντροπή οι καναλάρχες να μην έχουν ούτε μια εκπομπή για έργα τέχνης, παρ’ ότι αποτελεί υποχρέωση από το Σύνταγμα και τον ιδρυτικό νόμο της ιδιωτικής τηλεόρασης. Όμως, η βασική ευθύνη ανήκει στο κοινό, που ενώ έχει μια Ελλάδα με τραγούδια-διαμάντια προτιμά μια Ελλάδα με τενεκέ.

Ίσως γιατί πάνε ασορτί με την ηθική μας χρεοκοπία.

Αχ, Μάνο Χατζιδάκι, πόσο δίκιο είχες για τη μάζα των Ελλήνων… Αν ζούσες σήμερα δεν θα πουλούσες! Για τον απλούστατο λόγο ότι δεν πουλήθηκες!

*Ο Μανώλης Μητσιάς είναι τραγουδιστής

Μερικά δικά μου σχόλια.

Α. Ο Μανώλης Μητσιάς συμμετείχε με την Δ. Γαλάνη στο δισκο του Χατζιδάκι "Αθανασία". Ένα πραγματικό αριστούργημα. Σίγουρα επίσης είναι το κορυφαίο έργο του πράγμα που δείχνει και τον σεβασμό στο πρόσωπο του που συνεχίζει μέχρι σήμερα.

Β. Παρότι απεχθάνομαι όλη αυτή την "ιδέα" του οτι "κάθε πέρυσι και καλύτερα" οφείλουμε να παραδεχτούμε οτι η Ελληνική μουσική έχει πέσει πάρα πολύ. Είναι σχεδόν παράλογο να θεωρείται "καλή μουσική" το έντεχνο. Ένα είδος που πάσχει ακόμα και στον ορισμό του...

Γ. Ακούγοντας χθές στο αυτοκίνητο ένα τραγούδι των GREENDAY αναρωτήθηκα. Κακή μουσική, κακή ενορχήστρωση, κακή φωνή. Αποτέλεσμα αξιοπρεπές. Πρίν μερικά χρόνια ήταν στην μόδα. Όλη αυτή η μόδα κάτι θα αφήσει πίσω της. Ένα δύο καλά τραγούδια. Είναι σίγουρο...

Δ. Πάντα υπήρχε η μουσική της τάβλας. Και ο Χατζιδάκις έγραψε τα "νιάου βρε γατούλα". Όμως πάντα υπήρχε κάτι δεύτερο το οποίο υπήρχε σε αφθονία και ήταν "λαικό". Σήμερα υπάρχει η "τάβλα" και η νεο-ψευτο-κουλτούρα που αντί να δημιουργήσει κάτι καινούργιο αντιγράφει το ύφος των παλιών με μία λαθεμένα αισθητική και οπτική.

Ε. Η ιστορία μπορεί να αποδείξει οτι είμαστε λάθος και εγώ και ο Μητσιάς.

Ούτε εσύ είσαι λάθος ούτε και ο Μητσιάς που παρακολουθώ από τα τέλη του 70'.

Δυστυχώς καλή μουσική δεν παράγεται πλέον εκτός από μερικά φωτεινά παραδείγματα...

Ευτυχώς έχουμε πολλούς δίσκους από την καλή εποχή και παίρνουμε την δόση μας...

Θα σας τη "σπάσω" λίγο,όμως πιστεύω πως καλή μουσική παράγεται και σήμερα,απλά θέλει λίγο περισσότερο ψάξιμο και φιλτράρισμα.Μπορεί να μην είναι του βεληνεκούς εκείνης της εποχής,αλλά υπάρχει.Ελλάδα δεν είναι μόνο η Αθήνα (κλεμμένο...)κοιτάξτε προς Κρήτη μεριά αλλά και βόρεια Ελλάδα.Οι μουσικοί αλλά και η νεολαία παραδίδει μαθήματα μουσικής.Υπάρχουν,θέλει ψάξιμο.

Τώρα,απο τα παιδιά του Χατζιδάκι,νομίζω οτι αυτοί οι δύο είναι τα μαύρα πρόβατα.Ειδικά ο Μητσιάς.Όσοι έχουν συνεργαστεί με τον Μάνο διακρίνονται απο σεμνότητα και το λιγότερο που έχουν κυνηγήσει ποτέ είναι το χρήμα.Αντίθετα με τον Μητσιά οπου η φωνή του είναι τόσο πλούσια σε ηχοχρώματα,που αν έχεις ακούσει τον "Γιάννη τον (φραγκο)φονιά" είναι σαν να τα έχεις ακούσει όλα τα τραγούδια που έχει πει.Οι πολιτικές του καταβολές είναι γνωστές και μεγειά του και χαρά του,όμως η τελευταία του κίνηση,ήταν προκλητική.Σαν να συμφωνεί με όσα συμβαίνουν στον τόπο μας.Φαίνεται όμως πως αγαπάει το χρήμα περισσότερο απο την τιμή του.

Τρομάρα τους...

Άντε και γραμματόσημο σαν τον Αλιάγα.Να μην ξέρουμε απο πιά μεριά να φτύσουμε.

δεν έχει καμία σχέση τι χαρακτήρας και τι πολιτικής τοποθέτησης είναι ο καθένας... αν έναν άνθρωπο τον κρίνουμε και τον θαυμάζουμε σαν καλλιτέχνη δε νομίζω να έχει και πολύ σημασία τι πολιτικής απόχρωσης είναι, τι κάνει στο κρεβάτι του τα βράδια η αν είναι καλός άνθρωπος..

η Τζάνις Τζόπλιν ήτανε πρεζόνι, η Σωτηρία Μπέλλου ήτανε χαρτόμουτρο και η Φλέρυ Νταντωνάκη μπενόβγαινε στο ψυχιατρείο.. ήταν όμως όλοι τους πολύ μεγάλης επιφάνειας καλλιτέχνες..

μπράβο στον Άλεξ για το ωραίο θέμα.. δημιουργοί σαν τον Χατζιδάκι δεν πρόκειται να ξανα υπάρξουν..

Εδω ο Μανος Χατζιδακης με τον Γιωργο Ζαμπετα στο τριτο...

Από το Μητσιά δεν μπορώ να έχω και πολλές απαιτήσεις λογω της ανεπάρκειας του μυαλού του αν και μου αρέσει πολύ ως καλλιτέχνης. Από τη μια δεξιοφέρνει από την άλλη τραγουδά στην εκδήλωση για τα 95 χρόνια ΚΚΕ στο ΣΕΦ. Άλλα λόγια να αγαπιόμαστε. Ωστόσο ο πολιτισμός δεν είναι μακριά από την πολιτική ως μια άλλη εκφραση της. Δεν μπορώ να διανοηθώ πως είναι δυνατόν ένας άνθρωπος που προσπαθεί να παράξει πολιτισμό να μην έχει στοιχειώδη πολιτική συνείδηση. Άλλωστε ο τρόπος και η ποιότητα που πολιτικοποιείται κάποιος αντανακλά και τη γενικότερη αισθητική του. Φαντάζεστε ο Μητσιάς που τραγουδά ένα ποιητικό και συχνά πολιτικό τραγούδι να υποστήριζε ΧΑ? θα ήταν τόσο ανεξάρτητο από το καλλιτεχνικό ποιόν του? Υποτίθεται ότι η τέχνη έχει την πολιτική αποστολή να εκφράσει και να εκφραστεί μέσα από ελευθερία και αξιοπρεπεια.
Σχετικά με το αν παράγεται μουσική, θα έλεγα ότι δεν παράγεται γιατί δεν υπάρχουν πλέον οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες που θα ευνοήσουν για τη δημιουργία τέτοιας μουσικής. Για πείτε μου ένα σύγχρονο Χατζιδάκι? Και όταν, εκείνες τις λίγες φορές, παράγεται καλή μουσική γιατί συμβαίνει και αυτό, δεν έχει τελικό αποδέκτη ή δεν βγαίνει δισκογραφικά. Έχουν γραφτεί καλά κομμάτια κατά καιρούς που δεν τα βγάζουν οι κωλοεταιρίες. Σκεφτείτε το λαϊκό τραγουδι του 70 σε σχέση με το σημερινό λαίκό. Έχουν καμία σχέση?

Μπράβο για το εξαιρετικό νήμα, που έχει πολλές αλήθειες!

Η μουσική βιομηχανία τις τελευταίες δεκαετίες φρόντισε να θυσιάσει τα πάντα στον βωμό του υπερκέρδους ακόμα και όταν τιμωρούταν από τον ίδιο της τον εαυτό, όταν οι πωλήσεις από τα πανάκριβα cd's έπεφταν από την μάστιγα της πειρατείας που πια είχε πάρει διαστάσεις ανεξέλεγκτες λειτουργώντας σαν μια μορφή τιμωρίας.

Η μουσική έμπνευση δεν μπορώ να με τίποτα να θεωρήσω πως μπορεί να προέρχεται μόνο ή κυρίως από κοινωνικές οι πολιτικές συνθήκες. Δηλαδή ο άνθρωπος εκτός τέτοιων συνθηκών παύει να έχει ερεθίσματα; Δηλαδή άλλα ερεθίσματα δεν υπάρχουν σε αυτήν την ζωή για να εμπνεύσουν μουσική δημιουργία; Ο έρωτας, η φύση σε όλη της την μορφή, η νοσταλγία, η χαρά και ένα σωρό άλλοι παράγοντες δεν είναι ικανοί να εμπνεύσουν τον άνθρωπο;

Από την άλλη πιστεύω πως με αυτά που ζει η ανθρωπότητα τις ημέρες τούτες υπάρχει πολύ 'υλικό' ή οι κατάλληλες συνθήκες για έμπνευση.

Υπάρχει και κάτι άλλο όμως...

Η προβολή σε μορφή πλύσης εγκεφάλου μουσικών ειδώλων και προτύπων από την κοινοπραξία μέσων και δισκογραφικών, που πολλές φορές είναι και η ίδια εταιρία με άριστη λειτουργία του τύπου προβάλω - πουλάω, μαζί με τα κυκλώματα που φιλτράρουν τα πρόσωπα σε εμπορικά και απορρίπτοντας του καλλιτέχνες λόγο κακών σωματικών προσόντων ή 'κακής σκηνικής παρουσίας' έχουν δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για να αποκαρδιώνουν κάθε νέο άνθρωπο με ανησυχίες καλλιτεχνικές, κάνοντάς τον να πιστεύει πως όταν του αρέσει η ποιοτική μουσική σαν ακροατής, σαν συνθέτης, ή σαν ερμηνευτής, ότι είναι ξενέρωτος. Γι αυτό το κλίμα-αίσθηση έχουν φροντίσει καλά έχοντας δημιουργήσει μία αντίληψη στην κοινωνική μάζα (αφού έτσι μας βλέπουν) ότι, ότι είναι ποιοτικό είναι ξενέρωτο, με τα idols της οθόνης των σκουπιδιών που προβάλλονται, να φροντίζουν συνεχώς να καλλιεργείται αυτή η αντίληψη...

Έτσι όταν έχει καλλιτεχνικές ανησυχίες σοβαρές να φτάνεις στο σημείο να νιώθεις ότι ανήκεις στην underground σκηνή της underground. Καλοί μουσικοί υπάρχουν. Είναι κλεισμένοι στο καβούκι τους, πολλές φορές τους προσπερνάμε, πολλές φορές κάθονται σε κάποια γωνιά και ζητιανεύουν, άλλες φορές τα καταφέρνουν αλλά στην πορεία φροντίζουν και τους μετατρέπουν σε αυτό που θέλουν. Θα φύγουν μια μέρα χωρίς να πάρουμε χαμπάρι παίρνοντας μαζί τους τα όνειρά τους και την μουσική τους έμπνευση χωρίς να αφήσουν πίσω τους την πολύτιμη κληρονομιά τους, για της επόμενες γενεές.

Μόλις προχθές ο Μίκης Θεοδωράκης απέρριψε την πρόταση που του έγινε για μελλοντικός πρόεδρος δημοκρατίας και μάλιστα με μια ανακοίνωση πολύ πιπεράτη. Όταν λοιπόν ο Μητσιάς μετά από αυτό τραγουδάει μπροστά σ αυτή την κυβέρνηση αλλά και στους Γερμανούς "φίλους" μας το Άξιον Εστί, έ, αυτό δεν λέγεται μόνο ανεπάρκεια. Λέγεται "σουρεαλισμός ".

(η ένστασή μου είναι για τον Μητσιά και μόνο όπου καλά θα κάνει να μην σχολιάζει τα περί χούντας και πείνας)

petkef wrote:

Μόλις προχθές ο Μίκης Θεοδωράκης απέρριψε την πρόταση που του έγινε για μελλοντικός πρόεδρος δημοκρατίας και μάλιστα με μια ανακοίνωση πολύ πιπεράτη. Όταν λοιπόν ο Μητσιάς μετά από αυτό τραγουδάει μπροστά σ αυτή την κυβέρνηση αλλά και στους Γερμανούς "φίλους" μας το Άξιον Εστί, έ, αυτό δεν λέγεται μόνο ανεπάρκεια. Λέγεται "σουρεαλισμός ".

να μην ξεχνάμε την ιστορία οκ!! αυτή τη φορά ο Μίκης δεν δέχθηκε να προεδροποιηθεί γιατί είναι πλέον ένα χούφταλο και γιατί υπάρχει η κρίση...

την προηγούμενη φορά όμως δέχθηκε να υπουργοποιηθεί με τον κολλητό του τον Μητσοτάκη .. έτσι δεν είναι ???

link